بیمه حمل داخلی کالا
ایران با بیش از 80 میلیون نفر جمعیت یک بازار بالقوه و ایده آل برای هر تولید کننده داخلی و یا هر بازرگانی است .اما توزیع و جابجایی کالا در کشور پهناوری همچون ایران با مساحت ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع به عنوان هجدهمین کشور پهناور دنیا قطعا با خطراتی نیز همراه است ، خطراتی همچون تصادف وسیله نقلیه ،واژگونی وسیله نقلیه ، آتش سوزی، سرقت ، سیل و ... هریک به تنهایی میتواند سرمایه یک بازرگان و یا یک تولید کننده را نابود کند . بیمه حمل و نقل داخلی روشی علمی برای حفظ سرمایه و تضمین تداوم فعالیت های اقتصادی است .
تعریف بیمه حمل داخلی کالا :
بیمه حمل ونقل داخلی کالا بیمه‌ای است که به موجب آن بیمه‌گر در مقابل دریافت حق بیـمه از بیمه‌گذار، متعهد میشود درصورتی که در جریان حمل کالا از نقطه ای (مبداء حمل کالا) به نقطه دیگر (مقصد حمل کالا)، در اثر وقوع خطرهای موضوع بیمه، کالا تلف شده و یا دچار خسارت شود و یا بیمه‌گذار هزینه هایی در رابطه با این خطرات متحمل شود، تمام خسارت‌های وارد را جبران نماید.
کدام خطرها در بیمه حمل داخلی کالا بیمه میشوند ؟
بیمه حمل داخلی کالا یا بیمه باربری داخلی بر خلاف بیمه های حمل واردات و یا صادرات تابع شرایط و کلوزهای استاندارد جهانی نبوده و از قوانین جاری داخل کشور پیروی میکند . این بیمه نامه معمولا به دو شکل محدود و یا با خطرات تکمیلی با مجموعه ای از خطرات مشخص عرضه میگردد . این خطرات بنا به نیاز بیمه گذار پیشنهاد و در صورت موافقت بیمه گر به طور مشخص در داخل بیمه نامه قید میگردند .
1-بیمه حمل داخلی کالا با خطرات محدود :
- آتش سوزی
- حادثه وارده به وسیله نقلیه حامل کالا
(منظور از حادثه برخورد وسیله حمل یا محموله و یا هردو با هر جسم ثابت یا متحرک خارجی و همچنین پرت شدن کالا از وسیله حمل در زمان حمل و نقل می باشد که منجر به وارد آمدن خسارت به مورد بیمه گردد به طوری که آثار حادثه و مورد بیمه خسارت دیده قابل رویت باشد )
2-بیمه حمل داخلی کالا با خطرات تکمیلی :
- آتش سوزی
- حادثه وارده به وسیله نقلیه حامل کالا
- آسیب دیدگی و خسارت ناشی از کالای مجاور کالای مورد بیمه
- سرقت کلی با وسیله حمل
- تخلیه و بارگیری
- عدم تحویل
- آبدیدگی
- شکست
- سیل
- ریزش
- زلزله
- صاعقه
- آتش فشان
(توضیح اینکه بیمه گذار بنا به نوع کالا و خطرات محتمل تهدید کننده کالا میتواند یک یا چند و یا همه خطرات تکمیلی را از بیمه گر درخواست نماید ، بدیهی است پذیرش یا عدم پذیرش پیشنهاد بیمه گذار از اختیارات بیمه گر خواهد بود .)
استثنائات بیمه حمل داخلی کالا کدامند ؟
- 1- هرگونه خسارتی که منشاء آن غیر از خطرات بیمه شده باشد.
- 2- خسارات وارد به کالای بیمه شده ناشی از عمد بیمه گزار و عوامل آن.
- 3- خسارت ناشی از تشعشعات رادیو اکتیو و فعل و انفعالات هسته ای.
- 4- خسارات ناشی از عیب ذاتی، کسری متعارف.
- 5- خسارات ناشی از حوادث طبیعی.
- 6- خسارات ناشی از عدم النفع.
- 7- حمل کالاهای قاچاق و غیر مجاز.
- 8-کسر از مبداء یا ارسال کالایی مغایر با اسناد حمل و یا خرید.
- 9- تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه ناشی از عدم مهار مناسب محموله.
- 10- نشت و ریزش عادی، کسری عادی وزن یا حجم و یا فرسودگی و پوسیدگی عادی کالای مورد بیمه و خودسوزی کالا.
- 11- هرگونه خسارت وارد به برچسب و یا ظروف بسته بندی کالای مورد بیمه مگر اینکه کالای مورد بیمه در حین حمل در اثر خطرات بیمه شده نیز خسارت دیده باشد.
- 12- تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینه ناشی از عیب ذاتی یا ماهیت کالاي مورد بیمه.
- 13- تلف شدن، آسیب دیدن یا هزینهای که علت آن تأخیر باشد، حتی اگر این تأخیر ناشی از خطرات بیمه شده باشد.
- 14- جنگ، جنگ داخلی، انقلاب، شورش، قیام و یا زد و خوردهای داخلی ناشی از این امور یا هرگونه عمل خصمانه توسط یا بر علیه یکی ازدو قدرت متخاصم.
- 15- توقیف، ضبط، مصادره، تصرف یا اثرات ناشی از این امور یا اثرات ناشی از اقدام به شروع آنها
- 16- عمل اعتصاب کنندگان، جلوگیری از ورود کارگران یا عمل اشخاصی که در درگیريهای کارگری، آشوبها یا اغتشاشات داخلی شرکت میکنند.
- 17- اعتصاب، تعطیلی محل کار، درگیريهای کارگری، آشوب ها و یا اغتشاشات داخلی.
- 18- هرگونه عمل تروریستی یا اقدام هر شخصی که مستقیماً با هدف براندازی دولتی یا اعمال نفوذ از طریق توسل به زور یا خشونت بر علیه دولت یا ازطرف یا در ارتباط با هر سازمانی که قانونی یا غیر قانونی تشکیل شده باشد.
- 19- عمل هر شخص با انگیزه سیاسی عقیدتی یا مذهبی
تفاوت بیمه حمل داخلی کالا با بیمه مسئولیت متصدیان حمل داخلی (موسسه های باربری) چیست ؟
زمانی که کالا تحویل موسسه حمل میشود علاوه بر هزینه حمل معمولا مبلغی نیز تحت عنوان هزینه بیمه از صاحبان کالا مطالبه و دریافت میشود . صاحبان کالا با تصور اینکه کالای خود را بیمه کرده اند با خیالی آسوده منتظر رسیدن کالا به مقصد می مانند . اما غافل از اینکه به جای بیمه کردن کالا ، مسئولیت متصدی حمل را بیمه کرده اند . بر اساس قوانین جاری کشور از جمله ماده 386 و 388 قانون تجارت و همچنین ماده های 328 و331 قانون مدنی و ماده یک قانون مسئولیت مدنی از لحظه ای که کالا تحویل موسسه حمل میشود تا زمان تحویل اگر خسارتی به کالا وارد شود جبران خسارت به عهده موسسه حمل است مگر اینکه طبق ماده 386 قانون تجارت ثابت نماید تلف یا گم شدن مربوط به جنس‌خود مال‌التجاره یا مستند به تقصیر ارسال‌کننده و یا مرسل‌الیه و یا ناشی از تعلیماتی بوده که یکی از آنها داده‌اند و یا مربوط به حوادثی بوده که هیچ‌متصدی مواظبی نیز نمی‌توانست از آن جلوگیری نماید . بنابراین موسسه های حمل بدلیل تعهد و مسئولیتی که طبق قانون در مقابل صاحبان کالا دارند اقدام به خرید بیمه مسئولیت متصدیان حمل داخلی می کنند بدین معنی که چنانچه در حین حمل خسارتی به کالا وارد شد و متصدی حمل مسئول شناخته شد شرکت بیمه از طرف موسسه حمل خسارت وارده را به صاحب کالا پرداخت کند اما نکته ظریف و مهم دقیقا همین جاست که اگر کالا خسارت دید و متصدی حمل مسئول شناخته نشد تکلیف چیست ؟ به عنوان مثال بدلیل ریزش سنگ های کوه روی وسیله نقلیه محموله به طور کامل از بین رفته است ، آیا میتوان گفت موسسه حمل مقصر است ؟ قطعا پاسخ منفی است در چنین شرایطی بیمه مسئولیت متصدیان حمل بدرستی هیچ خسارتی را پرداخت نمی کند . پس چه باید کرد ؟ بیمه حمل داخلی کالا چاره کار است . صاحبان کالا با خرید بیمه حمل داخلی کالا در صورت وقوع حادثه خسارت را از بیمه گر خود دریافت میکنند و چنانچه مقصر موسسه حمل باشد شرکت بیمه صاحب کالا با اعمال حق جانشینی به موسسه حمل و یا بیمه گر بیمه مسئولیت موسسه حمل مراجعه و خسارت پرداخت شده را از ایشان مطالبه خواهد کرد .
بنا به دلایل زیرتوصیه میگردد صاحبان کالا به طور مستقل بیمه حمل داخلی خریداری کنند :
- 1- در بسیاری از موارد ممکن است موسسه حمل مقصر شناخته نشود در نتیجه نمی توان از بیمه مسئولیت ایشان خسارت دریافت کرد اما دریافت خسارت از محل بیمه حمل داخلی امکان پذیر است
- 2- این احتمال وجود دارد که موسسه حمل به تکالیف و وظایف خود در قرارداد بیمه عمل نکرده باشد به عنوان مثال حق بیمه ها را به موقع پرداخت نکرده و یا لیست بارنامه ها را به موقع تحویل نداده باشد در چنین شرایطی دریافت خسارت امکان پذیر نیست
- 3- صاحب کالا امکان تغییر و سفارشی سازی قرارداد فی مابین موسسه حمل و شرکت بیمه ایشان را ندارد و در بسیاری از موارد حتی از مفاد این قرارداد کاملا بی اطلاع است اما در بیمه حمل کالا صاحبان کالا میتوانندبا توجه به نیاز خود یک بیمه نامه با خطرات مورد نیاز از یک بیمه گر مطمئن خریداری کنند .
شروع و پایان بیمه حمل داخلی کالا :
اعتبار بیمه نامه پس از پایان بارگیری کالا به روی وسیله نقلیه حامل کالا در مبدا شروع میشود لیکن اگر پوشش تخلیه و بارگیری به عنوان تعهدات بیمه نامه خریداری شده باشد از لحظه شروع بارگیری تعهد بیمه شروع و هشت روز پس از رسیدن کالا به انبار موسسه حمل و نقل در مقصد و یا تا موقع تحویل کالا به تحویل گیرنده هر کدام که زودتر واقع شود اعتبار بیمه نامه پایان می یابد .
خرید بیمه حمل داخلی کالا :