شرایط بیمه آتش سوزی موجودی کالا بصورت شناور یا اظهارنامه ای(floating policy)
ضرورت دارد در بیمه آتش‌سوزی، بیمه‌گذاران ارزش واقعی دارایی‌های بیمه‌شده از قبیل ساختمان و تأسیسات، ماشین‌آلات، اثاثیه و لوازم اداری و موجودی کالا را به شرکت بیمه اعلام کنند و کمتر یا بیشتر اعلام کردن ارزش دارایی‌ها بنا به دلایل زیر باعث متضرر شدن بیمه‌گذار خواهد شد:
الف : بیمه کردن بیش از ارزش واقعی در بیمه آتش سوزی :
هدف شرکت‌های بیمه بر اساس قوانین موجود، جبران خسارت زیان‌دیده است به‌گونه‌ای که خسارت وارده جبران شود و زیان‌دیده از نظر مالی به شرایط قبل از وقوع حادثه بازگردد؛ به عبارت دیگر از وقوع حادثه منتفع یا متضرر نشود.
لذا کارشناسان بیمه در زمان رسیدگی به خسارت بر اساس اسناد و مدارک موجود، ارزش واقعی اقلام بیمه‌شده را استخراج خواهند کرد. برای بیمه‌گذاری که سرمایه خود را بیش از ارزش واقعی بیمه کرده باشد دو علت متصور خواهد بود:
1) اگر به‌صورت غیر عمد و ناآگاهانه این کار را کرده باشد حق بیمۀ بیشتری را در زمان صدور بیمه‌نامه پرداخت کرده و متضرر شده است.
2) اگر ثابت شود با هدف تقلب صورت گرفته است بیمه‌نامه به استناد «مادۀ 12» قانون بیمه باطل می‌شود.
ب : بیمه کردن کمتر از ارزش واقعی در بیمه آتش سوزی :
در صورتی که بیمه‌گذار ارزش دارایی‌های خود را کمتر از ارزش واقعی اعلام کند بدیهی است که در خسارت کلی یعنی وقتی سرمایۀ بیمه‌شده به‌طور کامل از بین برود شرکت بیمه بر اساس مبلغ اعلام‌شده جبران خسارت خواهد کرد که در این حالت بیمه‌گذار متضرر خواهد شد و خسارت کامل را دریافت نخواهد کرد. به‌عنوان مثال اگر ارزش دارایی‌های بیمه‌گذار 100 واحد باشد و 70 واحد بیمه شده باشد در صورت از بین رفتن کل 100 واحد، شرکت بیمه در بهترین شرایط 70 واحد را جبران خواهد کرد.
اگر خسارت وارده به بخشی از دارایی‌ها باشد؛ به‌عنوان مثال 30 واحد از 100 واحد کل در مثال بالا از بین برود شرکت بیمه به استناد «مادۀ 10» قانون بیمه، به همان نسبتی که بیمه‌گذار ارزش دارایی‌ها را کمتر اعلام کرده، خسارت کمتری می‌پردازد. در مثال فوق که بیمه‌گذار 70 درصد از دارایی‌های خود را بیمه کرده بود حداکثر 70 درصد از خسارت جبران خواهد شد یعنی از 30 واحد خسارت، صرفاً 21 واحد جبران می‌شود.
در بیمۀ آتش‌سوزی، یکی از مشکلات بیمه‌گذاران در بیمه کردن دارایی‌ها، ارزش واقعی موجودی کالاست؛ معمولاً میزان موجودی کالا همواره در طول سال با توجه به شرایط بازار متغیر است و با ورود و خروج کالا مقدار آن تغییر می‌کند. برای حل این مشکل، بیمه‌نامۀ شناور یا اظهارنامه‌ای طراحی و ارائه گردیده است.
شرایط بیمه آتش سوزی بصورت شناور :
در بیمه آتش‌سوزی با شرایط شناور، بیمه‌گذار حداکثر موجودی کالای خود را که پیش‌بینی می‌کند ممکن است در طول سال داشته باشد، به‌عنوان سرمایه به شرکت بیمه اعلام می‌کند و بر همین اساس حق بیمه محاسبه و دریافت می‌شود ولی حق بیمه دریافت شده، موقت و غیرقطعی است. بیمه‌گذار موظف است میانگین موجودی واقعی هر ماه را بر اساس مستندات معتبر محاسبه و حداکثر تا دهم ماه بعد به بیمه‌گر اعلام کند و نهایتاً در پایان مدت بیمه بر اساس اظهارات ماهیانۀ بیمه‌گذار میانگین سرمایۀ سالیانۀ بیمه‌نامه، محاسبه و بر همین اساس حق بیمه قطعی به دست خواهد آمد.
1- بیمه‌گذار موظف است حداکثر سقف پوشش بیمه‌ای مورد نیاز خود را در طول مدت اعتبار بیمه‌نامه، در ابتدا معین کند و هرگاه ارزش موجودی از مبلغ بیمه‌شده مزبور تجاوز کند (اعم از اینکه در اثر تغییر مقدار یا تغییر ارزش باشد) بیمه‌گذار جهت برخورداری از پوشش کافی باید درخواست کتبی افزایش مبلغ بیمه‌شده را به بیمه‌گر ارائه دهد. افزایش مذکور منوط به پذیرش درخواست بیمه‌گذار از جانب بیمه‌گر و صدور الحاقیه خواهد بود.
تبصره: بیمه‌گر در صورت عدم پذیرش، مراتب را ظرف مدت دو روز اداری به بیمه‌گذار اعلام خواهد کرد.
2- در صورت افزایش سرمایۀ مبلغ بیمه‌شده نسبت به مبلغ قبلی، حق بیمۀ موقت نیز به همان نسبت برای بقیۀ مدت بیمه افزایش خواهد یافت.
3- بیمه‌گذار موظف است میانگین موجودی واقعی هر ماه را بر اساس مستندات معتبر محاسبه و حداکثر تا دهم ماه بعد به بیمه‌گر اعلام کند. چنانچه موجودی یک یا چند ماه به‌موقع اعلام نشود مبلغ بیمه‌شده، مأخذ محاسبه حق بیمۀ آن ماه / ماه‌ها و مبین حداکثر تعهد بیمه‌گر در ماه/ ماه‌های مذکور خواهد بود. حق بیمۀ قطعی در پایان مدت بر مبنای میانگین ارزش موجودی به شرح یاد شده و بر اساس نرخ مندرج در بیمه‌نامه محاسبه خواهد شد؛ در هر حال میزان آن از نصف حق بیمۀ موقت کمتر نخواهد بود.
تبصره: مهلت ده روزۀ مندرج در «بند 3» صرفاً به‌منظور ارسال اظهارنامۀ ماهیانه است و در هر صورت بیمه‌گذار موظف است افزایش موجودی از سقف پوشش بیمه‌ای را بلافاصله با رعایت بند یک این شرایط جهت صدور الحاقیه مبنی برافزایش موجودی به بیمه‌گر اعلام کند.
4- حداکثر تعهد بیمه‌گر بر اساس ارزش موجودی کالای مشمول بیمه در زمان وقوع حادثه است مگر آنکه ارزش موجودی بیش از مبلغ بیمه‌شده باشد که در این صورت بیمه‌گر فقط به تناسب مبلغ بیمه‌شده و ارزش موجودی متعهد خواهد بود.