افزایش تردد خودروهای لوکس و گران‌قیمت در خیابان‌های کشور در سال‌های اخیر علاوه بر اینکه نشانه‌هایی از افزایش رفاه جامعه است موجبات نگرانی و ترس رانندگان نیز شده است؛ زیرا گاهی ارزش هر کدام از این خودروهای لوکس از سرمایه کل زندگی بسیاری از افراد جامعه بیشتر است و در صورت تصادف با چنین خودروهایی، جبران خسارت احتمالی بسیار سخت و حتی برای بعضی از افراد غیرممکن خواهد بود. این دغدغه باعث شد تا نمایندگان مجلس شورای اسلامی در قانون جدید بیمه شخص ثالث با هدف حمایت از افراد کم برخوردار جامعه، خودروها را به دو گروه خودروهای متعارف و غیرمتعارف تقسیم‌بندی کنند.

تعريف خودروی متعارف و غير متعارف 

در تبصره 4 ماده 8 قانون بیمه شخص ثالث، آمده است «منظور از خودروی متعارف خودرویی است که قیمت آن کمتر از پنجاه‌درصد سقف تعهدات بدنی که در ابتدای هر سال مشخص می‌شود، باشد.» به عبارت دیگر خودروهایی که ارزش آن‌ها بیشتر از پنجاه‌درصد سقف تعهدات بدنی (دیه ماه‌های حرام) باشد خودروی غیرمتعارف محسوب می‌شوند. با این تعریف هر خودرویی که ارزش آن در سال 1400 بیشتر از 320 میلیون تومان باشد غیرمتعارف محسوب خواهد شد.

تعيين سقف پرداخت خسارت مالی به خودروهای غير متعارف 

در تبصره 3 ماده 8 قانون جدید بیمه شخص ثالث، سقف پرداخت خسارت مالی به خودروهای لوکس مشخص شده است. در این تبصره آمده است:
«خسارت مالی ناشی از حوادث رانندگی صرفاً تا میزان خسارت متناظر وارد به گران‌ترین خودروی متعارف از طریق بیمه شخص ثالث یا مقصر حادثه قابل جبران خواهد بود.»
به‌ عنوان مثال اگر یک پراید در تصادف با یک سواری بنز که یک میلیارد تومان ارزش دارد باعث آتش‌ سوزی و از بین رفتن کامل بنز شود با فرض مقصر شناخته شدن پراید، حداکثر خسارتی که طبق قانون، مالک بنز از مقصر حادثه یعنی راننده پراید می‌تواند مطالبه کند 320 میلیون تومان خواهد بود و راننده پراید نسبت به الباقی خسارت (680 میلیون تومان) هیچ تعهدی نخواهد داشت.

فرمول محاسبه خسارت بيمه مرکزی که توسط ديوان عدالت ابطال شد 

تقریباً بعد از یک سال از تصویب قانون بیمه شخص ثالث، دستورالعمل نحوه تعیین خسارت موضوع تبصره‌های 3 و 4 مادۀ 8 قانون بیمه اجباری از سوی شورای عالی بیمه تصویب و جهت اجرا به شرکت‌های بیمه ابلاغ شد. در ماده 2 این دستورالعمل، نحوه پرداخت خسارت به خودروهای غیرمتعارف به شرح زیر مشخص شده بود:
مادۀ 2: بیمه‌گر وسیله نقلیه مسبب حادثه موظف است میزان تعهد مسبب حادثه را بر اساس فرمول زیر محاسبه و تا سقف تعهدات مالی بیمه‌نامه شخص ثالث (شامل تعهدات قانونی و مازاد مالی) نسبت به پرداخت خسارت خودروی نامتعارف زیان‌دیده اقدام نماید.

بر اساس فرمول فوق، چنانچه ماشین پراید به‌عنوان مقصر با سواری بنز با ارزش یک میلیارد تومان تصادف می‌کرد و با فرض اینکه مقدار خسارت وارده به بنز ده میلیون تومان بود حداکثر خسارتی که راننده پراید یا بیمه شخص ثالث ایشان به مالک بنز پرداخت می‌کرد 3.200.000 تومان بود و جبران الباقی خسارت یعنی 6.800.000 تومان به عهده مالک بنز بود.
زیان ناشی از یک تصادف کوچک برای مالک بنز در حالی اتفاق می‌افتاد که راننده پراید دارای بیمه‌نامه شخص ثالث تا سقف شانزده میلیون تومان بود؛ و حداقل انتظار این بود که مالک بنز بتواند خسارت ده میلیون خود را از محل بیمه شخص ثالث راننده پراید که تا سقف شانزده میلیون تومان اعتبار داشت دریافت کند اما با اعمال قانون بیمه شخص ثالث و فرمول نسبت گیری بیمه مرکزی ، دریافت خسارت کامل برای مالک بنز امکان‌پذیر نبود.
این فرمول ناشی از تفسیر بیمه مرکزی از تبصره 3 و 4 ماده 8 قانون بیمه شخص ثالث بود؛ اما آقای پرویز فرج‌تبار با شکایت به دیوان عدالت اداری خواستار ابطال دستورالعمل بیمه مرکزی شد. ایشان در دادنامه خود نحوه نسبت‌گیری در فرمول فوق را مغایر مواد 328 تا 335 قانون مدنی و همچنین موادی از قانون بیمه و قانون شخص ثالث اعلام کردند و معتقد بودند خسارت های کمتر از نصف دیه باید به طور کامل پرداخت گردد . هر چند بیمه مرکزی پاسخ بسیار جامعی به ایرادات وارد شده بر دستورالعمل صادره، ارائه کرد اما نهایتاً هیئت عمومی دیوان عدالت اداری پس از بررسی موضوع، در تاریخ 31/ 02/ 1398 حکم به ابطال بند 2 از مادۀ یک و مادۀ 2 دستورالعمل بیمه مرکزی از تاریخ تصویب را داد. در واقع در حکم دیوان عدالت اداری نحوه اجرای قانون خودروهای غیر متعارف و فرمول نسبت گیری مورد ایراد قرار گرفت نه خود قانون و پرداخت خسارت متناظر جایگزین روش فرمول نسبت گیری شد . 

اصلاح و ابلاغ دستورالعمل جدید نحوه محاسبه و پرداخت خسارت خودروهای غیر متعارف

شورای عالی بیمه در جلسه مورخه 13/ 06/ 1398 دستورالعمل نحوه تعیین خسارت خودروهای غیرمتعارف را که قبلاً بخش‌هایی از آن از سوی دیوان عدالت اداری باطل شده بود پس از اصلاح، تصویب و به شرکت‌های بیمه ابلاغ کرد. با حذف فرمول نسبت‌گیری محاسبه و پرداخت خسارت خودروهای غیرمتعارف، در مصوبه جدید مقرر گردید که خسارت‌های خودروهای غیرمتعارف صرفاً تا میزان خسارت متناظر وارده به گران‌ترین خودروی متعارف محاسبه و پرداخت گردد.
به‌عنوان مثال اگر در تصادف پراید با سانتافه با فرض مقصر شناخته شدن پراید، چراغ عقب سانتافه شکسته شده باشد مقدار خسارتی که راننده پراید یا بیمه‌گر بیمه شخص ثالث پراید به مالک سانتافه پرداخت خواهد کرد با فرض اینکه ارزش چراغ عقب سانتافه در بازار ده میلیون تومان باشد به شرح زیر محاسبه می‌شود:

در زمان نگارش این متن دنا پلاس توربو در بازار حدود 320 میلیون تومان ارزش دارد بنابراین می‌تواند شاخص و مبنای مناسبی برای گران‌ترین خودروی متعارف در سال 1400 باشد، بنابراین با فرض اینکه ارزش چراغ عقب دنا پلاس پانصد هزارتومان باشد، مقدار خسارت قابل پرداخت به مالک سانتافه فقط پانصد هزارتومان خواهد بود و الباقی خسارت از مالک پراید قابل مطالبه و وصول نخواهد بود.
طبق تبصره 1 مادۀ 2 دستورالعمل جدید، در مواردی که قطعات انواع گران‌ترین خودروهای متعارف اختلاف قیمت داشته باشند، گران‌ترین آن‌ها ملاک عمل خواهد بود به عبارت دیگر چنانچه در مثال فوق ارزش چراغ عقب دنا پلاس در بازار بین چهارصد تا پانصد هزار تومان متغیر باشد، باید گران‌ترین چراغ یا همان پانصد هزار تومان ملاک محاسبه قرار گیرد.
طبق تبصره 2 مادۀ 2 دستورالعمل جدید، در مواردی که خودروی نامتعارف یا لوکس دارای قطعاتی باشد که نمونه یا مشابه آن در خودروی متعارف وجود نداشته باشد، قیمت قطعه مشابه آن در گران‌ترین خودروی متعارف ملاک محاسبه ارزیابان خسارت قرار خواهد گرفت.

لایحه اصلاح ماده 8 قانون بیمه شخص ثالث توسط دولت تقدیم مجلس شد 

با گذشت بیش از چهار سال از تصویب قانون جدید بیمه شخص ثالث، در مردادماه سال 99 با تصویب و ارائه لایحه اصلاح مادۀ 8 قانون بیمه شخص ثالث از سوی دولت به مجلس انتظار می‌رود یکی از مواد چالش‌برانگیز قانون بیمه شخص ثالث اصلاح گردد. در لایحه پیشنهادی دولت آمده است که چنانچه مقصر حادثه دارای بیمه شخص ثالث باشد شرکت بیمه مکلف است تا سقف تعهد مالی مندرج در بیمه‌نامه، خسارت مالی وارده به زیان‌دیده را بدون در نظر گرفتن قانون خودروی غیرمتعارف پرداخت کند. با تصویب این لایحه در مجلس شورای اسلامی،مالکان خودروهای غیرمتعارف می‌توانند امیدوار باشند حداقل تا سقف بیمه شخص ثالث مقصر حادثه، خسارت وارده به آن‌ها بدون در نظر گرفتن قانون خودروهای غیرمتعارف جبران گردد. به‌طور خلاصه پس از تصویب لایحه دولت در مجلس شرایط به شرح زیر تغییر خواهد کرد:
1- حداکثر تعهد مقصر حادثه در خسارت‌های مالی همچنان نصف دیه خواهد بود. (این عدد در سال 1400 معادل 320 میلیون تومان است).
2- اگر مقصر حادثه، بیمه شخص ثالث نداشته باشد همچون گذشته قانون خودروهای غیرمتعارف اجرا خواهد شد.
3- اگر مقصر حادثه بیمه شخص ثالث داشته باشد، شرکت بیمه مکلف است بدون در نظر گرفتن قانون خودروهای غیرمتعارف حداکثر تا سقف تعهدات مالی مندرج در بیمه‌نامه،خسارت زیان‌دیده را جبران کند.

Attachments:

دستورالعمل بیمه مرکزی درباره نحوه محاسبه خسارت خودرو های غیر متعارف

[ ]

196 kB

دیه سال 98 اعلام شد 

ديه سال 1398 در ماههای عادی 270/000/000 تومان و در ماههای حرام 360/000/000 تومان توسط قوه قضاييه تعيين شد .
طبق قانون قوه قضائيه مكلف است تا پايان پانزدهم اسفند هر سال ميزان ريالی ديه موضوع ماده (549) قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 را تعيين و برای اجرا از ابتدای سال بعد اعلام كند.( ماده 52 قانون بيمه شخص ثالث )

ديه چيست ؟
ديه اعم از مقدر و غيرمقدر، مالی است که در شرع مقدس براي ايراد جنايت غيرعمدی بر نفس، اعضاء و منافع و يا جنايت عمدی در مواردي که به هر جهتی قصاص ندارد، به موجب قانون مقرر میشود.(ماده 17 قانون مجازات اسلامی)

ديه مقدر چيست ؟
ديه مقدر، مال معينی است که در شرع مقدس به سبب جنايت غيرعمدی بر نفس، عضو يا منفعت، يا جنايت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است. (ماده 448قانون مجازات اسلامی )

ارش يا ديه غير مقدر چيست ؟
ارش، ديه غيرمقدر است که ميزان آن در شرع تعيين نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کيفيت جنايت و تأثير آن بر سلامت مجنی عليه و ميزان خسارت وارده با در نظر گرفتن ديه مقدر و با جلب نظر کارشناس ميزان آن را تعيين میکند. مقررات ديه مقدر در مورد ارش نيز جريان دارد، مگر اين‌که در اين قانون ترتيب ديگری مقرر شود.( ماده 449قانون مجازات اسلامی )

ماههاي حرام کدامند ؟
اعراب در دوران جاهليت و پيش از اسلام با هدف برقراری امنيت نسبی در چهار ماه از سال دست از جنگ و خونريزی ميکشيدند تا فرصتی برای تجارت ، پرستش بت ها و ساير امور زندگی فراهم گردد. پس از ظهور اسلام اين سنت حفظ و مورد تاييد قرار گرفت .ماههای حرام عبارتند از محرم، رجب، ذیالقعده، ذیالحجه . هرگاه رفتار مرتکب و فوت مجنی عليه هر دو در ماههای حرام «محرم، رجب، ذیالقعده، ذیالحجه» يا در محدوده حرم مکه، واقع شود خواه جنايت عمدی خواه غيرعمدی باشد، علاوه بر ديه نفس، يک‌سوم ديه نيز افزوده می گردد، ساير مکانها و زمانهای مقدس و متبرک مشمول حکم تغليظ ديه نيست.(ماده 555 قانون مجازات اسلامی )
دیه ماههای حرام یا تغليظ ديه مخصوص قتل نفس است و در جنايت بر اعضاء و منافع جاری نيست.(ماده 557 قانون مجازات اسلامی )

همه چیز گران شد به جز جان انسان ها !
مقدار دیه در اسلام یکصد راس شتر یا دویست راس گاو یا هزار راس گوسفند تعیین شده است اما از آنجاییکه نوع دیه را مقصر انتخاب میکند بنابراین شتر به عنوان ارزانترین نوع دیه مبنای محاسبه دیه قرار میگیرد.با افزایش افسار گسیخته قیمت ها در سال 97 و بالا رفتن قیمت شتر انتظار میرفت مبلغ دیه در سال 98 حداقل در ماههای عادی 500 میلیون و در ماههای حرام 666 میلیون تومان اعلام گردد لیکن قوه قضاییه شاید با مصلحت اندیشی همه کارشناسان را شگفت زده کرد . دیه 360 میلیونی در سال 98 همانقدر کا باعث خوشحالی سهامداران شرکت های بیمه شد موجب ناراحتی و تضییع حقوق خانواده هایی شد که یا عزیزی را از دست داده اند و یا دچار صدمات جسمانی شده اند .

نيازی به دريافت الحاقی نيست 
با افزايش مبلغ ديه به طور خودکار تعهدات بيمه نامه های صادره شخص ثالث تا سقف مبلغ ديه جديد افزايش ميابد و نيازی به دريافت الحاقی نيست .
بيمه گر يا صندوق حسب مورد مكلفند خسارت بدنی تعلق گرفته به شخص ثالث را به قيمت يوم الاداء و با رعايت اين قانون و ساير قوانين و مقررات مربوط پرداخت كنند. بيمه گر، در صورتی كه خسارت بدنی كه به زيان ديده پرداخت نموده بيشتر از تعهد وی مندرج در ماده (8) اين قانون باشد، می تواند نسبت به مازاد پرداختی، به صندوق رجوع يا در صورت موافقت صندوق در حسابهای في مابين منظور كند مشروط بر اينكه افزايش مبلغ قابل پرداخت بابت ديه منتسب به تأخير بيمه گر نباشد.( ماده 13 قانون بیمه شخص ثالث )

نکته مهم : فقط بیمه گذاران بیمه های شخص ثالث از خرید الحاقی بی نیاز هستند و بیمه گذاران بیمه های مسئولیت میبایست نسبت به افزایش تعهد بیمه نامه های خود اقدام کنند .

افزايش سقف خسارت مالی بیمه نامه ها
حداقل تعهد مالی بیمه نامه های شخص ثالث طبق قانون معادل 2.5% دیه ماههای حرام است لذا با افزایش مبلغ دیه در سال جدید این رقم معادل 9 میلیون تومان خواهد بود. ضمن اینکه شرکت های بیمه خسارت های تا سقف 9 میلیون تومان را در سال 98 بدون کروکی میبایست پرداخت کنند .
حداقل مبلغ بيمه موضوع اين قانون در بخش خسارت بدنی معادل حداقل ريالی ديه يك مرد مسلمان در ماههای حرام با رعايت تبصره ماده (8) اين قانون است و در هر حال بيمه گذار موظف به اخذ الحاقيه نمی باشد. همچنين حداقل مبلغ بيمه موضوع اين قانون در بخش خسارت مالی معادل دو و نيم درصد (2/5%) تعهدات بدنی است. بيمه گذار مي تواند براي جبران خسارت های مالی بيش از حداقل مزبور، در زمان صدور بيمه نامه يا پس از آن، بيمه تكميلی تحصيل كند.(ماده 13 قانون بيمه شخص ثالث )

برابری ديه زن و مرد 
ديه قتل زن، نصف ديه مرد است.(ماده 550 قانون مجازات اسلامی)
هر چند طبق قانون مجازات اسلامی ديه زن نصف ديه مرد است ليکن در قانون بيمه شخص ثالث شرکت های بيمه و صندوق تامين خسارت هاي بدنی مکلف شده اند که ديه زن و مرد را يکسان پرداخت کنند .
لازم به ذکر است دامنه پوشش این قانون صرفا محدود به حوادث رانندگی و شرکت های بیمه است و در سایر موارد قانون مجازات اسلامی حاکم خواهد بود
يمه گر مكلف است در ايفاء تعهدات مندرج در اين قانون خسارت وارده به زيان ديدگان را بدون لحاظ جنسيت و دين تا سقف تعهدات بيمه نامه پرداخت كند. مراجع قضائی موظفند در انشای حكم پرداخت ديه، مبلغ مازاد بر ديه موضوع اين ماده را به عنوان بيمه حوادث درج كنند.(ماده 10 قانون بيمه شخص ثالث )

در سال 98 خودرو با ارزش بیش از 180 میلیون تومان غیر متعارف محسوب خواهد شد
طبق قانون بیمه شخص ثالث خودروهای موجود در جامعه به دو گروه خودروهای متعارف و خودروهای غیر متعارف تقسیم بندی شده اند ، بر اساس این تقسیم بندی خودروهایی که ارزش آنها بیشتر از نصف دیه یک مرد مسلمان در ماههای حرام باشد خودرو غیر متعارف شناخته خواهند شد و خودروهایی که ارزش آنها کمتر از این مبلغ باشد خودرو متعارف محسوب میشوند .
خسارت مالی ناشي از حوادث رانندگی صرفاً تا ميزان خسارت متناظر وارده به گرانترين خودروی متعارف از طريق بيمه نامه شخص ثالث و يا مقصر حادثه قابل جبران خواهد بود.(تبصره4 ماده 8 قانون بيمه شخص ثالث )

ديه اقليت های دينی 
ماده 554 قانون مجازات اسلامی: براساس نظر حکومتی مقام رهبری، ديه اقليتهای دينی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ايران به اندازه ديه مسلمان تعيين میگردد.

تعدد ديه 
گاهی در بعضی از حوادث مقدار جراحت های وارده به مصدوم زیاد است به طوری که پس از محاسبه دیه تک تک اعضای آسیب دیده جمع کل دیه بیش از مبلغ یک دیه کامل میشود در چنین مواقعی شرکت های بیمه مکلف به پرداخت کامل دیه هستند .
در صورتی كه در يك حادثه، مسؤول آن به پرداخت بيش از يك ديه به هر يك از زيان ديدگان محكوم شود، بيمه گر مكلف به پرداخت كل خسارات بدنی است، اعم از اينكه مبلغ مازاد بر ديه، كمتر از يك ديه كامل يا بيشتر از آن باشد.(تبصره ماده 9 قانون بيمه شخص ثالث )

درصدهای دیه سال 98 :

مبنای محاسبه برای تعیین دیه نقص عضو ، دیه ماه های عادی است و درصدی از مبلغ 270/000/000 تومان به شرح زیر خواهد بود .

یک درصد دیه سال 98 : 2/700/000 تومان

دو درصد دیه سال 98 : 5/400/000 تومان

سه درصد دیه سال 98 : 8/100/000 تومان

چهار درصد دیه سال 98 : 10/800/000 تومان

پنج درصد دیه سال 98 : 13/500/000 تومان

ده درصد دیه سال 98 : 27/000/000 تومان

بیست درصد دیه سال 98 : 54/000/000 تومان

پنجاه درصد دیه سال 98 : 135/000/000 تومان

با هدف حمایت از بیمه گذاران و پیشگیری از آسیب های اجتماعی ناشی از فقدان بیمه شخص ثالث در تصادفات رانندگی و ترویج فرهنگ بیمه  بنا به پیشنهاد بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و مصوبه مجمع عمومی صندوق تامین خسارت های بدنی 100% جرایم بیمه شخص ثالث کلیه وسایل نقلیه موتوری زمینی که فاقد بیمه شخص ثالث بوده اند از تاریخ 12 بهمن الی 11 اسفند 1402 بخشیده شد .
لازم به ذکر است خرید بیمه شخص ثالث همچون سایر کشورهای جهان در ایران نیز اجباری است و در صورت عدم خرید بیمه شخص ثالث توسط مالکان خودروها بر اساس بند ب ماده 24 قانون بیمه شخص ثالث مصوب 1395 مجلس شورای اسلامی مبلغي معادل حداكثر يك سال حق بيمه اجباري بصورت روزشمار از دارندگان وسيله نقليه اي كه از انجام بيمه شخص ثالث خودداري كنند وصول و به حساب صندوقی به نام صندوق تامین خسارت های بدنی واریز میشود .

از بیمه گذارانی که تا کنون نسبت به تمدید بیمه شخص ثالث خود اقدام نکرده اند تقاضا میشود از این فرصت استفاده نمایند و در مهلت تعیین شده نسبت به خرید بیمه شخص ثالث اقدام نمایند .

مشاهده جدول حق بیمه بیمه شخص ثالث 

پیرو بخشنامه صادره مدیریت محترم بیمه های اتومبیل بیمه ایران و به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران از تاریخ 12 بهمن تا 29 اسفند 1397 ده درصد تخفیف علاوه بر سایر تخفیف های موجود به خریداران بیمه بدنه اعمال خواهد شد .

سایر تخفیف های قابل ارائه به بیمه گذاران ارجمند عبارتند از :

1- تخفیف خودروهای سواری صفر کیلومتر 30%

2- تخفیف خودروهای بارکش صفر کیلومتر 20%

3- تخفیف خرید نقدی بیمه بدنه 10%

4- تخفیف اعضا محترم هیئت علمی دانشگاهها 10%

5- تخفیف خانواده محترم شهدا و جانبازان و آزادگان عزیز 10%

6 - تخفیف کیفیت به خودروهای با کیفیت و با سال ساخت کمتر از پنج سال 10%

7- تخفیف گروهی به بیمه گذارانی که از 50 الی 100 فقره بیمه نامه خرید کنند 10% و در صورت خرید بیش از 100 فقره بیمه بدنه 20%

8- تخفیف عدم خسارت سال اول 25% سال دوم 35% سال سوم 45% سال چهارم و بیشتر 60%

توضیح اینکه حداکثر تخفیف در بیمه بدنه 70% خواهد بود .

در همین راستا به خریداران بیمه آتش سوزی نیز در ایام دهه فجر 10% تخفیف اعطاء خواهد شد .

محاسبه و خرید آنلاین بیمه بدنه